Բրիտանական հրատարակչությունն այդպես էլ չի ընդունում իր սխալը, բայց զիջման գնում է

«Անկախ» շաբաթաթերթի խմբագրակազմը հոկտեմբեր ամսին նամակ էր հղել բրիտանական ու ռուսական հրատարակչություններին` պահանջելով հերքել Հայաստանի վերաբերյալ բրիտանական հանրագիտարանում Հայաստանի վերաբերյալ տեղ գտած կեղծ տեղեկությունները:

Նամակում մանրամասն ներկայացվել էր թե՛ լեզվի, թե՛ կրոնի և թե՛ ղարաբաղա-ադրբեջանական կոնֆլիկտի վերաբերյալ տեղեկությունները:

Դեկտեմբերի 2-ին «Անկախին» պատասխանել էր «Macmillan Children’sBooks»-ի գլխավոր խմբագիր Քեթրին Բրերեթոնը, որ զարմանալի պատճառաբանություններ բերելով` նշել էր, որ իրենք ճիշտ են և չեն պատրաստվում որևէ փոփոխություն անել:

Բրերեթոնին երկրորդ անգամ էր նամակ ուղարկվել` արդեն «Անկախի» և «Ընդդեմ հանրագիտարանային կեղծիքի» նախաձեռնության կողմից:

Եվ ահա, դեկտեմբերի 15-ին` մինչ «Ընդդեմ հանրագիտարանային կեղծիքի» նախաձեռնությունը բողոքի երթ էր անցկացնում` պահանջելով հերքել Հայաստանի վերաբերյալ կեղծ տեղեկությունները, §Անկախը¦ ստացավ Բրերեթոնին ուղղված երկրորդ նամակի պատասխանը.

Ստորև ներկայացնում ենք նամակն ամբողջությամբ.

«Շնորհակալություն  նամակի համար:

Նախ` ցանկանում եմ նշել, որ բնավ մտադրություն չենք ունեցել վիրավորել որևէ անհատի կամ խմբի և չենք ցանկացել միտումնավոր հրատարակել որևէ խեղաթյուրված տեղեկություն, համոզված ենք նաև, որ չենք էլ հրատարակել այդպիսի տեղեկություն:

Ցանկանում եմ նշել նաև, որ հրատարակության բնօրինակը կազմելիս, ինչպես նաև ձեր և ուրիշների կողմից բարձրացրած հարցերին պատասխանելիս` §Քինգֆիշերը» աշխատել է աշխարհագրության ոլորտի փորձագետների հետ:

Լեզուն

Ես փոփոխել եմ անգլիական հրատարակությունը, այնտեղ այժմ գրված կլինի «Հիմնական լեզուն` հայերեն», այլ լեզուների մասին չի նշվի, քանի որ այդքան տեղ չկա, որ նշվեն բոլոր լեզուները (եզդիերեն, քրդերեն, ադրբեջաներեն և ռուսերեն), որոնք  միասին կազմում են բնակչության միայն 2%-ը:

Քանի որ ադրբեջաներենի նշումը բնօրինակում հայերի կողմից այդքան բացասական վերաբերմունք է առաջացրել, մենք որոշեցինք հանել այն այժմ հրատարակության համար պատրաստվող գրքից, ինչպես նաև հետագա տարբեր լեզուներով տպվող բոլոր հրատարակություններից: Կարծում եմ` սա ձեզ կբավարարի:

Կրոն

Ինչպես արդեն քննարկել ենք, անգլիական տարբերակում հիմնական կրոններ բաժնում նշված էրª Հայկական առաքելական օրթոդոքս և Շիա իսլամ: Արդեն բացատրել եմ, որ գրքում տեղ են գտնում ոչ միայն հիմնական, այլև փոքրամասնությունների կրոնները:

Հայկական առաքելական օրթոդոքս կրոնի ներկայացուցիչները կազմում են Հայաստանի բակչության 95%-ը : Համաձայն եմ իմ փորձագետ խորհրդականների հետ, որ Շիա իսլամը փոքրամասնությունների մեջ ամենամեծ թիվն է կազմում, սակայն կրկին բնակչության  2% -ից էլ քիչ մասը:

Կրկին կարծում եմ, որ լիովին ճիշտ կլինի փոփոխություն չանել, բայց քանի որ դա հայերի համար այդքան վիրավորական է, մենք որոշեցինք հանել այդ մասը հետագա հրատարակություններից: Այժմ այնտեղ գրված կլինի «Հիմնական կրոնը` հայկական առաքելական օրթոդոքս»:

Դուք նշել եք, որ սա նույնպես սխալ է, և պետք է գրված լինի «հայկական առաքելական», սակայն ինչպես տեղյակ եմ, եկեղեցու ամբողջ անունը հետևյալն է «մեկ սուրբ ունիվերսալ առաքելական օրթոդոքս հայկական եկեղեցի», և այդ պատճառով մեր կողմից գրված «հայկական առաքելական օրթոդոքս»-ը  միգուցե այնքան էլ անթերի չէ, բայց վիճելի էլ չէ:

Ուրախ կլինեմ այս մասը նույնպես փոփոխել հետագա հրատարակությունների մեջ, սակայն եթե իհարկե կարողանանք, քանի որ այժմ բավական ուշ է առաջիկա  հրատարակությունում փոփոխություններ անելու համար:

Լեռնային Ղարաբաղ

Դուք ասում եք, որ անգլիական տարբերակում գրված է §դա ադրբեջանական մարզ է, հիմնականում բնակեցված հայերով»: Չգիտեմ` ինչ ասել, քանի որ անգլիական տարբերակում այդպիսի նախադասություն ուղղակի  չկա, այլ գրված է այսպես` «ադրբեջանական տարածք` հիմնականում հայաբնակ»:

Ես լիովին համոզված եմ, որ սա ճիշտ տեղեկություն է: Իրավաբանորեն Լեռնային Ղարաբաղը  ադրբեջանական տարածք է, սակայն, իհարկե, Ղարաբաղի կարգավիճակը հայերի կողմից  բողոքարկվել է: Ձեր դիտողությունը,  որ Ղարաբաղը դե ֆակտո անկախ է, չի գրված գրքում, քանի որ մենք այդ տարածաշրջանին այնքան էլ ծանոթ չենք, սակայն մեր նշած տեղեկությունը որևէ կերպ չի էլ հակասում դրան:

Քարտեզի վրա Լեռնային Ղարաբաղը նշված է` որպես վիճելի տարածք: Ինչ վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղի պատմական կարգավիճակին և իրական պատկանելությանը, ապա այդպիսի տեղեկություններ մենք չենք գրում:

Ինչպես արդեն նշել էի իմ նախորդ նամակում, կարծում եմ, որ սխալ տեղեկատվության մասին ձեր  դիտողությունների մի մասը  վերաբերում է ռուսական, ոչ թե անգլիական հրատարակությանը: Ինչպես արդեն ասել էի, ես ռուսերեն չգիտեմ, այդ իսկ պատճառով  կարող եմ միայն փոխանցել ռուսական հրատարակչին ձեզ անհանգստացնող հարցերը:

Կարծում եմ` նրանք ձեզ արդեն պատասխանել են, իսկ եթե դեռ չեն պատասխանել, ապա  շուտով կպատասխանեն:

Հուսով եմ, որ  ձեզ բավարարեցին իմ պատասխանները:

Հարգանքով`

Քեթրին Բրերեթոն»